Bao gồm 16 hòn đảo lớn nhỏ khác nhau thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Vườn quốc gia Côn Đảo là một trong hai vườn quốc gia ở Việt Nam có cả rừng và khu bảo tồn biển.

Tổng quan về Vườn quốc gia Côn Đảo

Vườn quốc gia Côn Đảo là khu bảo tồn nằm ở phía Bắc huyện Côn Đảo , tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu . Tổng diện tích của vườn quốc gia này trải dài từ vùng đảo đến vùng biển xung quanh. Vườn quốc gia được thành lập theo Quyết định số 135 / TTg ban hành ngày 31 tháng 3 năm 1993 của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam. Tọa độ của công viên này là từ 8 ° 34 ′ đến 8 ° 49 ′ vĩ độ bắc và từ 106 ° 31 ′ đến 106 ° 45 ′ kinh độ đông. Tổng diện tích của Vườn quốc gia này là 15.043 ha, bao gồm 6.043 ha phần đảo và 9.000 ha vùng biển. Hệ động thực vật đặc trưng của Vườn Quốc gia Côn Đảo bao gồm các sinh vật biển, đặc biệt là các rạn san hô và rùa biển. Năm 2006, một đoàn công tác của UNESCO tại Việt Nam đã đến khảo sát và đánh giá cao sự đa dạng sinh học của hệ thống tự nhiên trong vườn quốc gia này. Công viên được cho là đã đủ điều kiện để đệ trình lên UNESCO công nhận là di sản văn hóa và thiên nhiên.

Các điểm cao nhất trên đảo là đỉnh núi Thanh Giá và núi Chúa lần lượt là 577 m và 515 m. Các đảo nhỏ hơn đạt độ cao tối đa 200 m.

Không có nguồn nước vĩnh viễn trên quần đảo Côn Đảo , chỉ suối mùa. Vào mùa mưa, lượng nước dồi dào; tuy nhiên thiếu nước trầm trọng vào mùa khô. Ba hồ chứa lấy nước trong mùa mưa để cung cấp cho người dân địa phương trong mùa khô.

Giá trị đa dạng sinh học

Nằm ở vùng biển ngoài khơi Vũng Tàu, thuộc Đông Nam Bộ , Đảo Côn Đảosở hữu vườn quốc gia với hệ thống sinh thái đa dạng. Với môi trường thuận lợi cho sinh sản và bảo tồn các loài sinh vật biển như rùa biển, cá heo, bò biển (cá nược), Rừng ngập mặn Côn Đảo được công nhận là khu Ramsar của thế giới. Ban Thư ký Công ước Ramsar Thế giới đã công nhận Vườn Quốc gia Côn Đảo là một trong 2.203 vùng đất ngập nước quan trọng của Thế giới Vườn quốc gia Côn Đảo là khu Ramsar thứ 6 trên thế giới và là khu Ramsar đầu tiên của Việt Nam. Thảm thực vật ở Côn Đảo tương đối phong phú và đa dạng với khoảng 882 loài thực vật bậc cao thuộc 562 chi, 161 họ, trong đó có 371 loài thân gỗ, 30 loài phong lan, 103 loài dây leo và 202 loài thân thảo. Có 44 loài thực vật lần đầu tiên được tìm thấy trong công viên này. Một số loài được xếp vào hàng quý như Chukrasia tabularis, Manikara hexandra, v.v.

Côn Đảo có hệ sinh thái biển đa dạng với 285 loài san hô cứng, 84 loài rong biển, 202 loài cá, 153 loài nhuyễn thể, v.v.

Hơn nữa, hệ sinh thái aqui herbosa, địa vật lý ở biển ước tính khoảng 200ha, bao gồm 9 loài trong số 16 loài trên thế giới. Biển Côn Đảo là nơi cư trú của các loài rùa cạn, rùa, cá voi đen và đặc biệt là cá nược , một trong những loài cực kỳ quý hiếm trên thế giới.

Mặc dù số lượng loài tương đối ít nhưng mật độ cá thể của các loài thường cao như sóc đen, ratufa bicolor condorensis. Khu hệ chim của Quốc gia Côn Đảo Vườn được đa dạng hóa với Bồ câu Nicoba caloenas nicobarica, chim nhiệt đới Phaethon aethereus, Pied chi gầm ghì ducula bicolor và đeo mặt nạ booby sula dactylatra.

Hệ sinh thái biển của Vườn Quốc gia bao gồm rừng ngập mặn, rạn san hô và thảm cỏ biển. Rừng ngập mặn có tổng diện tích 15 ha, phân bố xung quanh Đảo Ba và dọc theo bờ biển phía Tây của Đảo Bảy Cạnh, và dọc theo bờ biển phía Bắc và phía Nam của Đảo Côn Sơn. 

Các rạn san hô ở Côn Đảo thuộc loại hoang sơ nhất Việt Nam, phân bố ở vùng nước nông xung quanh các đảo, có tổng diện tích khoảng 1.000 ha.

Côn Đảo được biết đến không chỉ là một hòn đảo của nhà tù, phòng khai thác đá, xà lim, khu biệt lập, chuồng cọp, nghĩa trang mà còn là một “bảo tàng rừng” của Việt Nam. Là nơi lý tưởng cho hành trình sinh thái và các nhà nghiên cứu khoa học. Nhờ sự đa dạng hóa sinh thái này đã tạo nên nhiều cảnh quan, vùng biển đẹp có một không hai ở hòn đảo này.

Có hoạt động gì ở Vườn Quốc gia Côn Đảo

Khi đã đến với Vườn Quốc gia Côn Đảo, khách thăm quan không nên bỏ qua hoạt động đi bộ trong những con đường mòn trong rừng , lặn biển dưới những rặng san hô và lang thang dọc những bãi cát trắng. Ví dụ, Lữ khách có thể đi ngắm cảnh ở núi Thanh Gia. Đi bộ chinh phục nóc nhà Côn Đảo, núi Thanh Giá cao 577m, khách thăm quan có cơ hội chiêm ngưỡng toàn cảnh Côn Đảo từ trên cao. Tại đây, Lữ khách có thể chụp ảnh và tận hưởng những cảm giác tuyệt vời với không khí trong lành. Một trong những điều không thể bỏ qua ở Côn Đảo là ghé Bãi biển Ông Đụng. Đi dạo giữa rừng mưa ở phía tây của đảo, khách thăm quan sẽ có cơ hội tham quan thiên nhiên hoang sơ của công viên này. Khi đến nơi, nếu Lữ khách có đủ sức khỏe, đừng quên lặn ngắm rặng san hô đầy màu sắc từ dưới đáy biển của Bãi Ông Đụng. Cụ thể, khung cảnh nơi đây sẽ trở nên huyền ảo và kỳ lạ hơn vào lúc hoàng hôn. Điều đó sẽ mang lại cho khách thăm quan những khoảnh khắc khó quên.

Một số lời khuyên dành cho bạn

• Bạn cần xin phép cơ quan quản lý huyện Côn Đảo trước khi khám phá Vườn Quốc gia này
• Nếu bạn đi bộ đường dài, đừng quên mang theo chai nước phòng trường hợp bạn bị khát vì độ ẩm quá cao trong công viên
• Tốt nhất là đừng đi một mình.
• Lên kế hoạch cho chuyến đi đến Vườn Quốc gia Côn Đảo một cách cẩn thận và cố gắng về khách sạn trước khi trời tối.

Bên cạnh đó, chính quyền địa phương và Lữ khách phải có trách nhiệm trong việc sử dụng hợp lý tài nguyên đa dạng sinh học và dịch vụ môi trường rừng để Phát triển Lữ Hành sinh thái, góp phần xây dựng Côn Đảo trở thành một trung tâm chương trình dịch vụ chất lượng cao, có trình độ khu vực và quốc tế và cung cấp cơ sở cho phát triển bền vững và xã hội nền kinh tế của huyện Côn Đảo.

Bùi Lê Lâm Hoa