Nơi đó có một ngôi chùa cổ được gọi là Vân Sơn Tự, vẫn yên bình thanh tĩnh trên vùng đất Núi Một huyền thoại. Điểm đến với những phong cảnh tuyệt đẹp khi ngắm nhìn ở trên cao, điểm tới để thả tâm hồn vào khoảng không gian đầy huyền bí.  

Vân Sơn Tự - Địa điểm linh thiêng

hành trình Côn Đảo khám phá chùa Núi Một cũng chính là tìm đến Vân Sơn Tự, một ngôi chùa cổ tọa lạc trên hòn Núi Một huyện Côn Đảo, do Mỹ ngụy xây dựng vào năm 1964 nhằm phục vụ tín ngưỡng tâm linh cho các gia đình của những người làm việc trong bộ máy hành chính và các quan chức binh sỹ trên đảo, bên cạnh đó còn nhằm mục đích mỵ dân, trá hình che mắt báo chí và dư luận quốc tế về sự cai trị tù nhân tàn bạo của chế độ Mỹ ngụy.

Khổ sai tù nhân xây dựng công trình

Từ năm 1960 ở nhà tù Côn Đảo, địch ra sức tăng cường mức độ bóc lột khổ sai bằng hình thức tổ chức “lao động cộng đồng” vào các ngày chủ nhật. Tháng 4/1965, địch bắt tù nhân mang án chung thân bị cầm cố ở Trại 2 (Phú Hải) đi xây Chùa Núi Một, người tù phải khuân vật liệu: cát, đá, ximăng… từ tận dưới chân núi lên đến đỉnh núi. Ở hiện trường tù nhân phản đối quyết liệt, trật tự theo dõi, nhăn mặt nhưng không có phản ứng gì. Đến chiều khi về trại giam, địch không cho tù nhân tắm, không cho ăn cơm như thường lệ mà bắt tù nhân chào cờ nhốt vào phòng giam, sau đó chúng thanh lọc ra 63 người cho là cốt cán, cầm đầu nhốt vào xà lim (hầm đá) Trại II, 63 người tù bị nhồi chật trong 2 hầm đá xếp đứng hình như không còn chỗ cử động, không khí không đủ để thở, địch dùng bao bố bịt lổ thông hơi, hòng biến 2 hầm đá thành hai nấm mồ tập thể, nhiều người tù bị ngạt thở. Đồng chí Mai Văn Xinh quê Bến Tre đã bị chết ngạt tại hầm đá trại 2 vào ngày 01/5/1965 (hiện nay mộ đ/c yên nghỉ tại khu C Nghĩa Trang Hàng Dương Côn Đảo).

Vẻ đẹp trên cao từ ngôi chùa cổ

Công trình được khánh thành ngày 3 tháng 12 năm 2011 do Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam nhằm đáp ứng nhu cầu tâm linh của người dân Côn Đảo và các khách thăm quan đi khám phá Côn Đảo đến từ khắp nơi. Công trình cũng được xây dựng dựa trên đóng góp của Phật Tử và tập đoàn Vincom. Chùa được động thổ khởi công trùng tu vào ngày 13-08-2010 bởi Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Chùa Núi Một là một di tích gắn liền với địa danh Côn Đảo. Về cơ bản, việc xây dựng, tôn tạo chùa Núi Một bằng nguồn vốn xã hội hóa để đáp ứng nguyện vọng của nhân dân và chính quyền địa phương có tác dụng gắn kết việc phát huy giá trị di tích lịch sử Nhà tù Côn Đảo. Việc xây dựng, tôn tạo chùa Núi Một để địa danh này trở thành một điểm danh lam thắng cảnh phục vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa, tinh thần của nhân dân, đồng thời Phát triển Lữ Hành bền vững là hết sức cần thiết và có ý nghĩa.

Qua các chương trình chương trình Côn Đảo nhiều Lữ khách đã được biết đến Chùa Núi Một như một địa danh có phong cảnh hữu tình, một địa điểm linh thiêng. Tính đến thời điểm hiện nay di tích này có một ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển nền hành trình côn đảo.